Kunstforum 2/2016 er nå ute, og i den anledning slipper vi lederen på nett.
Erik Joung og Jørgen Blitzner, Tempel, 1994.
«You are not alone, I am here with you,» song Michael Jackson i 1995, og «jeg tror ikke på at enkeltindivider står alene i noen ting,» seier UKS’ nye styreleiar, Ruben Steinum, i KUNSTforum nr. 2/2016, som omhandlar (nok eit) tema som står mitt hjarte nært: samarbeid, og, i utstrekt tyding, synergi og symbiose.
Sidan det finst forskjellige formar for maktubalanse i kunstfeltet, kan det ofte såast tvil ved integriteten til forskjellige aktørar, mellom anna grunna ymse samarbeidssituasjonar. Martin Palmer har undersøkt spørsmålet om habilitet, eller habilitetsspørsmålet, som det gjerne kallast.
I ein av periodane då det storma som verst rundt Tommy Olsson – som naturlegvis blir intervjua i habilitetssaken, og dermed har vore med i alle utgåvene av KUNSTforum til no med meg på redaktørkrakken (det byrjar snart å bli ein tradisjon, dette) – grunna enkelte personar sine mistankar om inhabilitet både her og der, nytta eg høvet til å gå inn for å avsløre min eigen. Forfattaren Frigyes Karinthy sette i 1929 opp teorien om «six degrees of separation», som seier at det er maksimalt seks ledd – ein ven av ein ven av ein ven av ein ven av ein ven – mellom kven to personar som helst i heile den store vide verda. I Noreg? Truleg mindre. Uansett kva for utstillingar eg valde å skrive om i kunstguiden i mai 2012-utgåva av Natt&Dag Bergen, fann eg, utan å leite så altfor lenge, ei eller anna (sosial) kopling tilbake til meg sjølv og mitt eige kunstnarskap. Så eg illustrerte likegodt kvar av dei fem førehandsomtalane i spalta med min eigen kunst, noko som skapte ein mildt indignert sms-storm på telefoneringsapparatet mitt den dagen avisa kom ut. Men uveret la seg fort: Så snart folk leste teksten og tok poenget. Eg har ikkje heilt det rette lynnet til å gjere slike ungdommelege sprell no om dagen, men den energien kjem forhåpentleg tilbake. For, som det kjem fram i samtalen med Erik Joung, Den tredje person (ein kjønnsnøytral referanse til Carol Reeds film noir frå 1949), er leik ein læringsmekanisme – og, som ordtøket seier, «så lenge ein lærer, lev ein». Eller noko i den duren.
Òg Heiko Pfreundt, som det kjem fram i hans tekst om den samarbeidsorienterte kurateringa av det kunstnarstyrte prosjektrommet Kreuzberg Pavillon, er oppteken av leiken. Og den leiken, den ville han sjå: Eit teikn på kunstnarisk autensitet, frigjort frå sedvanlege idéar om intensjonalitet og instrumentalitet. Det er iallfall sikkert at når ein er ordentlig engasjert i kreativ leik, så er alle formar for korrupsjon ute av biletet – når ein er inne i den kreative flyten, gløymer ein både seg sjølv og omgjevnadane, som Erik Joung påpeiker. Kan hende burde ein kalle det samleik, ikkje samarbeid?
Magnus Bons skriv om Carsten Höller og Rosemarie Trockels samarbeid, som inkluderte forskjellige dyr, og som eit apropos til habiliteten, minnar dette dyriske elementet i kunsten meg om min næraste (kunstnariske samarbeids)partnar, Ellen Ringstad – som jobbar med akvariumsfisk, mellom anna – men hennar kunst kan vi ikkje snakke kvalitativt om her. Det har med idéen om nepotisme og denslags å gjere. Saman har Ringstad og eg samtala med frijazz- og improvtrommeslagaren William Hooker, som fortel om samspel, improvisasjonsprosessen og forskjellige strategiar for å få dei enkelte musikarane i ensemblet til å skinne like ljost.
Ingvild Hammervoll har snakka med eit medlem av kunstnargruppa gutengut, som opererte på starten av 2000-talet, og undersøkt korleis pave Paschalis 1 brukte kunsten som ledd i eit politisk samarbeid på 800-talet. Lenger bak i tid enn som så kom vi ikkje denne gongen, men vi serverer det pirrande første kapitlet av Håkon Holm-Olsens splitter nye teikneserieføljetong. Ver så god!