Nina Bang Larsen ser for seg et apparat som kan gjøre henne arbeidsledig på en lignende måte som fotografiapparatet i sin tid ble sett på som en trussel for maleriet. Skulpturene i utstillingen Innanfor/Utanfor på Galleri SOFT viser en rekke ubehageligheter ved det indre i mennesket – mellom humor og gravalvor.
Nina Bang Larsen, "Innanfor/Utanfor". Oversiktsbilde. Foto: Galleri SOFT.
Gapskratt er min første reaksjon på mylderet av myke objekter i SOFTs små hvitmalte lokaler. Fra å komme inn fra den kontrastfylte Kvadraturen i Oslo, der dop og prostitusjon deler gatene med pregløse kontorlokaler, fancy motebutikker og lunsjbarer, blir det å møte de store vinduene til Galleri SOFT som å se inn i leketøyshimmelen for første gang. Det å leke for et voksende barn, for å bedre forstå og bearbeide seg selv og sine omgivelser, blir et viktig holdepunkt for meg i møte med denne utstillingen. Innanfor/Utanfor konfronterte meg med en virkelighet jeg ikke følte meg helt komfortabel med. Objektene tillot meg å leke meg rundt ubehagelige stemninger – og lot meg komme ut i andre enden litt klokere. Så hva tenker kunstneren selv om utstillingen?
Om humor
– Skulpturene i Innanfor/Utanfor minner meg om den britiske formen for humor jeg er oppvokst med, der Monty Pythons Flying Circus var det ypperste. Jeg anser det å kunne le av det usagte som en svært god måte å håndtere det som er vanskelig å sette ord på. Det er en hårfin balanse mellom det svært humoristiske og gravalvorlige i dine arbeider, hvor det psykiske i mennesket visualiseres på lekent vis. Hva er det ved psyken hos mennesket som interesserer deg, og hvordan forholder du deg selv til humor?
– Sidan eg aldri har vore særleg god på å konsentrera meg om noko teoretisk over lang tid, lagar eg ingen rammer for meg sjølv tematisk. Eg lar meg sjølv vera litt interessert i mykje og ikkje veldig interessert i noko, det er kanskje difor eg enda opp med å velja eit så fritt yrke som kunstnar. Eg håpar at dei som kjem for å sjå utstillinga mi kjem med eit opent sinn og lar tankane fara fritt, og det sama prøvar eg å gjera sjølv medan eg arbeidar. Sidan arbeida mine handlar om det som føregår inni hovuda på folk kjennes det smalt nok ut, då tenkjer eg det er meir interessant å la folk gjera seg opp eigne meiningar om kva det er det kan handla om. Eg har sjølvsagt mine eigne tolkingar, men det eksisterar ikkje noko fasit, ikkje som eg veit om iallfall.
– Når det gjeld den humoristiske delen av arbeida mine gjer den, som du seier, det lettare å handtera vanskelige tema. Ting kan vera vanskelig for så mange grunnar, ikkje berre fordi det er alvorstynga. Det kan for eksempel ha blitt så klisjéfylt, flaut eller skamfylt at ein ikkje veit korleis ein skal snakka om det, sjølv om det er nettopp det ein burde. Då treng ein litt humor, for å kunna ta det på alvor og opna det opp for ei eller anna form for diskusjon.
Konsentrasjon og klaustrofobi
– Hvordan var arbeidsprosessen frem mot denne utstillingen?
– Nokre skulpturar byrjar med at eg finn eit klesplagg eller ein møbel eg har lyst til å laga noko ut av, nokre veks ut av tidlegare skulpturar, eller ut frå ein vag idé. Nokre byrjar som ei heilt konkret skissa. Til denne utstillinga skulle eg laga ganske mange skulpturar, så atelieret mitt var innimellom fylt til randa av halvferdige skulpturar – heilt til eg fekk eit anfall av klaustrofobi og vart redd for at ingen av dei skulle bli ferdig. Då ferdigstilla og pakka eg ned nokre, øydela nokre og sette nokre til sides. Så hadde eg atter ein gong eit ganske ryddig atelier der eg kunne konsentrera meg om ein eller to skulpturar. Så bygga det seg opp igjen til eit sinnsvakt kaos. Slik gjekk det, i bølger.
Nina Bang Larsen, "Innanfor/Utanfor". Detalj. Foto: Galleri SOFT.
Stoffskulptur ute i det fri og i den hvite kuben
– Jeg har sett bilder av skulpturer du har laget der de er plassert oppå trær ute. Dette gir en helt annen stemning enn i en hvit kube. Hvordan synes du omgivelsene påvirker arbeidene dine?
– Etter at eg stilte ut tre skulpturar på Sculpture by the Sea i Aarhus i 2011 vart eg svært begeistra for å stilla ut skulpturar utandørs. Som visualiserte tankar eller kjensler fungerte dei godt på denne måten, som noko ein brått kunne oppdaga medan ein spaserte på stranda eller inne i skogen. Og ein skal leite lenge etter eit galleri som har 500.000 besøkande i løpet av ein månad, ein får vist arbeida sine for alle mulige folk, også dei som i utgangspunktet ikkje er særleg interessert i kunst. Men det har jo også sine ulemper, sidan det er fleire omsyn å ta. Og ein overhengande fare for hærverk og dårlig vær.
– Eg ville ikkje ha vore forutan det å stilla ut i kvite rom, der folk har vald å vera tilskodarar og ofte har ei genuin interesse for kunst. Dei tek seg gjerne betre tid til å sjå på skulpturane og tek dei kanskje meir på alvor. Det trengs det også.
– I en drømmeverden, om det ikke fantes økonomiske grenser, fysiske lover eller tidsbegrensinger – hva kunne du ønske deg å gjøre som kunstner?
– Det var eit vanskelig spørsmål, sidan eg helst arbeider med gjenbruk og lett tilgjengelige materialer, og unngår ting som kompliserar arbeidet. Eg ville faktisk ha laga ei maskin som hadde trua med å gjera meg arbeidsledig, på same måte som fotoapparatet trua målarkunsten i si tid. Eg ville ha laga ein maskin som produserte tredimensjonale visualiseringar av alt det forskjellige som personane som sette seg inn i maskina hadde inni hovudet. Det hadde vore så spennande å sjå korleis produkta til maskina hadde sett ut! Det ville nok ha overraska oss alle.
Siste sjanse til å se Innanfor/Utanfor på Galleri SOFT er søndag 29. april.